"Camaat nə deyər?" fobiyası

 Biz həyatımız boyu el sözü, qonşu, qohum, tanış sözünü öz arzularımızdan, istəklərimizdən daha yuxarı başa qoymuşuq. O sözlərlə oturub- durmuşuq. Heç cürə özümüzü, öz həyatımızı yaşaya bilməmişik. “El sözü” bir məhbəs olub bizim üçün. Bu sözlərə  həbs olmuşuq, onu aşacaq cəsarəti özümüzdə tapa bilməmişik. “Camaat nə deyər?” qanımızı gənə kimi sorub, bizi öz boyumuzdan qat-qat uca divarlar arxasına sürükləyib.

İnsanların ən böyük bədbəxtliyi də elə budur, yıxa bilmirlər bu uca divarları.  “El sözü” olmasaydı, həyat da, yaşamaq da çox asan olardı. Bizi biz edən arzularımızı, xəyallarımızı, planlarımızı, istəklərimizi “el sözü”nə görə ölçüb- biçməz, camaatın məsləhət bildiyi yorğana ayağımızı uzatmazdıq.

 Molla Nəsrəddin lətifəsi yada düşür bu dəm:

 Bir gün Molla eşşəklə oğlunun dalıyca məktəbə gəlir. İkisi də eşşəyə oturub evə yola düşürlər. Bir qədər keçir, bir dəstə adam çıxır bunların qarşısına, başlayırlar Mollanı günahlandırmağa:

-   Molla, insafın olsun, yazıq eşşək o qədər yükü necə daşısın?

Molla da oğlunu eşşəkdən düşürüb yoluna davam edir. Bu vaxt daha bir neçə adam qabağını kəsib deyir:

-   Ayıb olsun sənə, Molla, bapbalaca uşağa necə qıyırsan sən?

Molla uşağı eşşəyə oturdur, özü yoluna davam edir. Yenə qabağını kəsib deyirlər:

- Bu zəmanə uşaqları da çox pis böyüyürlər. Yaşlı atası yeriyir, özü isə eşşəkdə. 

Bu söz uşağa bərk toxunur, eşşəkdən düşüb atasının yanındaca yola davam edir. Bu vaxt ağzıgöyçəklərin yenə deməyə sözü tapılır: “Nə axmaq adamdılar bunlar, eşşək gedir, bunlar günün istisində payi-payadə”.

Molla da oğluna deyir ki, görürsən də, bala, camaatın ağzı torba deyil ki, büzəsən.

Bax belə, hər kəsin dediyi “ doğruya” uysan,  tutduğun yolda irəliləmək çətin olur, ən yaxşısı, elə öz bildiyin yolu tutub getməkdir.

 Bu lətifəni insanlar elə- belə uydurmayıblar Mollanın adına. Bu bəlayi-giriftara əsrlərdi batıb, “el sözü” bataqlığında çabalayıblar. Nə etsən də, elin danışmağa, məzəmmət etməyə həmişə bir “qulpu” olacaq. Hər kəs başını salıb öz işi ilə məşğul olsa, kiminsə işinə burnunu soxmasa, dünyada heç iş qalmaz.

 “Həzrəti İsanın vaxtında bir qadın zina edib deyə onu rəcm etməyə qərar verir camaat. Yazıq qadının günahı heç sübuta da yetirilməyib, amma insanların gözünü qan tutub.  Qadını belinədək torpağa basdırıb daşlamağa hazırlaşanda Hz. İsa yetişir. Nə olduğunu soruşanda camaat bir ağızdan deyir ki, bu qadın günahkardır, biz də onu öldürüb cəzasını veririk. Hz. İsa bunun düzgün olmadığını anlatmağa çalışır, amma nə fayda? Qızmış insanların hirsi, qəzəbi ağıllarının önünə keçib, qadını daş yağışına tutmağa hazırlaşırlar. Onda Peyğəmbər onlara “ilk daşı ən günahsız olanınız atsın” deyir. Bundan sonra bu kütlə bircə-bircə əllərindəki daşı yerə atıb ordan uzaqlaşırlar." Yəni barmağını başqasına işarət edəndə öncə öz əllərinin təmiz olduğundan əmin ol.

Bukovski  “başqalarının haqqımda nə düşündüyünü önəmsəməyərək ömrümü 10 il uzatdım” deyib. Bukovski əyyaş da olsa, sərxoş adamlar çox vaxt sözün düzünü deyirlər. Ömrümüzün qalanını, el sözünə yox, özümüzə ayıracaq gücə, iradəyə sahib olmaq diləyilə :)