"Ne güzel şey hatırlamak seni"...
Bilənlər bilir,
bilməyənlər üçün isə qısa bir aydınlıq gətirim: Piraye Nazim Hikmətin 2-ci və ən çox evli qaldığı həyat
yoldaşı olub. Tam adı: Hatice Piraye Altınoğludur. Şairin bacısının rəfiqəsi, 2
uşaq anası dul bir qadın olan Piraye ilə Nazim Hikmət 20 illik bir sevgi
yaşayır. 1935- ci ildə hamıdan xəbərsiz evlənirlər. Amma xoşbəxtlikləri uzun
sürmür, şairin həbsxana günləri başlayır. Yalnız ildə bir neçə dəfə Piraye ilə
görüşə bilirlər. Pirayeye həbsxanadan sevgi qoxan şeirlərini yazır mavi gözlü
dev. Məktublarda yaşanır sevgiləri. Amma Nazim Hikmət elə böyük bir ürək, sevgi
daşıyırdı ki, onu bir qadına çərçivələyə bilmir. Həbsxanaya tez-tez gələn
dayısı qızı Münəvvərlə sevgisi başlayır. Bunu açıq-aydın Pirayeye yazır,
anladır. Piraye ondan sonra onun görüşünə gəlmir. Şair yenidən məktublar yazır,
gəlməyini, gəlməyəcəksə, intihar edəcəyini deyir. “Yeryüzünde hiçbir insan,
hiçbir insana benim sana yaptığım kötülüğü yapmamıştır. Bütün bunlara rağmen
gel. Sana ‘gel’ diyecek kadar yüzsüz ve alçaksam, ne halt edeyim, öyleyim işte.
Fakat gel. Ve benden nefret ederek, beni hor hakir görerek de olsa, beni bir
daha yalnız bırakma!” yazır məktubunda. Bundan sonra Pirayenin ürəyi dözmür, gəlir.Bundan
sonra yenə məktublaşmalar başlayır və günlərin bir günü aclıq aksiyası keçirən
şairin səhhəti pisləşir və xəstəxanaya yatırılır.Nazim Hikmət bu hadisədən
sonra əfv olunacağını, azadlığa çıxacağını düşünür.Həm Münəvvər, həm də Piraye
ilə münasibətlərini davam etdirir. Tez-tez xəstəxanaya, şairin görüşünə gələn
Piraye bir dəfə burda Münəvvərlə rastlaşır. Bu da Piraye və mavi gözlü devin
son görüşməsi olur. 20 illik sevgi şairin həbsləri, həbsxana həyatı ilə keçir,
məktublarda yaşayırdı onların sevgiisi.Bu illəri səbrlə, dözümlə yola verən
Piraye şairdən ayrılandan sonra bir daha evlənmir, yaxınına heç kəsi qoymur, həm
də Nazim Hikmət haqqında boşandıqdan sonra bircə kəlmə də acı söz demir.
Piraye üçün
yazılan şeirlərdən parçalar:
Ne güzel şey
hatırlamak seni :
ölüm ve zafer
haberleri içinden,
hapiste
ve yaşım kırkı
geçmiş iken...
Yaşamak :
ümitli bir iştir, sevgilim,
yaşamak : seni sevmek gibi ciddî bir iştir...
...Bana öyle gelir
ki
belki bin yıllık bir ömrün
macerası geçti başımızdan.
Ama biz hâlâ
güneşin altında el ele
yalnayak koşan
hayran gözlü çocuklarız...
Seni düşünmek
güzel şey
ümitli şey
dünyanın en
güzel sesinden en güzel şarkıyı dinlemek gibi bir şey.
Fakat artık
ümit yetmiyor bana,
ben artık şarkı
dinlemek değil
şarkı söylemek
istiyorum...
...Bulutlar geçiyor :
haberlerle yüklü, ağır.
Buruşuyor hâlâ
gelmeyen mektup avucumda.
Yürek kirpiklerin
ucunda
uzayıp giden
toprak uğurlanır.
Benim bağırasım
gelir : — “P I r a y e ,
P î r â y e !...”- diye...
...Çekilmez bir adam
oldum yine :
uykusuz, aksi, nâlet.
Yine her seferki gibi haksızım.
Sebep yok,
olması da imkânsız.
Bu yaptığım iş ayıp
rezalet.
Fakat elimde değil
seni
kıskanıyorum
beni affet...
İkimiz de
biliyoruz, sevgilim,
öğrettiler :
aç kalmayı, üşümeyi,
yorgunluğu ölesiye
ve birbirimizden ayrı düşmeyi.
Henüz öldürmek
zorunda bırakılmadık
ve öldürülmek işi
geçmedi başımızdan.
İkimiz de
biliyoruz, sevgilim,
öğretebiliriz :
dövüşmeyi insanlarımız için
ve her gün biraz daha
candan
biraz daha iyi sevmeyi...
Pirayeye yazılan
şeirlər çoxdur, internetdə də asanlıqla tapıb oxumaq olar. Və biz gələk Canan
Tanın “Piraye” sinə. Əslində, əsər haqqında uzun-uzadı danışmaq istəmirəm. Bəlkə
oxuyanlar üçün maraqsız olar.
“Aşk aranmamalı, kendi-kendine gelip, sahibini bulmalı.”
“Piraye” aktrisa olmaq istəyən, şeir sevən, amma
ailəsinin və diş həkimi atasını razılığı ilə onun peşəsini davam etdirən Pirayenin
hekayəsini anladır. Yenicə tələbə həyatına qədəm qoyan Pirayenin rəngarəng günləri
başlayır. Bu gözəl qızı universitetdə sevənlər, ailə qurmaq istəyənlər çox
olur. Amma o, diyarbəkirli “ağa” oğlu ilə evlilik həyatına qədəm qoyur. Haşim
ağanın qatı qayda-qanunları olan, adət- ənənələrə bağlı ailəsi var. Fərqli
dünyagörüş, qatı mühafizəkarlıq bu gənc ailəni faciəyə sürükləyir. Bundan sonrasını
oxumaq isə sizin öhdənizə düşür. Kitabın mövzusu qeyri- adi olmasa da, oxuduqdan
sonra sonluq tutdu məni. Və həmin andaca sevdiyimə ikiəlli yapışmaq, sarılmaq istədim.
Uzaqda olması isə bir başqa kövrəltdi məni. Nazim Hikmətin şeirlərində tapdım özümü,
amma bu, hüznün lap dibinə çəkdi məni. Eləcə qarışıq duyğularla baş-başa qalıb səhəri
açdım. Səhər təsiri ötüşmüşdü. Sonra da bu yazını yazdım J
“Şiiri gerçek
yüzüyle tanımak istiyorsan, Nazım'ı okumalısın”
“Demir
parmaklıkların gerisinde Nazım Hikmet. Piraye dışarıda; Nazım'a ve aşkına
tutsak. Tam on iki yıl beklemiş onu. Kendisi için yazılan, özlem yüklü, aşk
kokulu şiirleri hak etmek istercesine...”
“Aşk aranmamalı,
kendi-kendine gelip, sahibini bulmalı.”
“Tanıştığın
insanın gözlerine bakacaksın. O gözlerde göreceğin ilk ışığın çekim derecesi
tanışıklığın orada kalmasını, ya da gelişerek sürmesini sağlayan en iyi
gösterge olacaktır.”
“Aşık olmak da bir
yatkınlık, bir yetenek işi galiba.”
“Aşk yürek işi!
Duygularla sarmalanmış…Beynin güç kazandığı, öne çıktığı yerde yüreğin işleri
geri plana düşüyor.”
"Karşımda içi
kurumuş; hiç değilse dışını yeşil tutmaya, bedeninde oluşan derin boşluğa
karşın ayakta kalmaya çabalayan, yüzlerce yıllık bir ağaç var sanki."
"Yaşamak..Yosun
gibi, ot gibi…Ya da yediveren gülleri kıskandıracak verimlilikte. Her yönüyle,
yalnızca beni ilgilendiren bir kavram."
“Karşındaki insanı
derinlemesine tanımadan ilgi duyabilirsin ona, hatta sevebilirsin de. Ama
paylaşımlar çoğaldıkca olumsuz yönler su yüzüne çıkmaya başlar.”
“Evlilikler
kalabalıklar içinde yaşanınca gerçek kimliğini bulamıyor.”
“Dünyanın
tartışmasız en büyük zevki annelik. Yaşamadan bilinmeyecek, tatmadan
duyumsanamayacak, tüm tahminlerin ötesinde, insanı bambaşka alemlere taşıyan,
Tanrının kadına tanıdığı, onu bu yolla taçlandırdığı, benzeri olmayan, hiç bir
şeyle ölçülemez en büyük ödül bu.”
"Yazgıymış!
İnanmıyorum yazgıya falan... Onu yaratan da, şekillendiren de bizleriz. Benim
yazgım kendi çizeceğim yoldur! O yolda beraber yürümeyi kabullendiğim insanı da
kimseyle paylaşamam ben..."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder